Ciemne oświecenia IV

Czy ktokolwiek na tym świecie robi coś, co jest w stanie zakłócić lub zmienić rzeczy? Czy ktokolwiek przedstawia sobą taką wartość, jakiej nie przedstawiłby nikt inny? Ludzie pospolici warci są siebie nawzajem, ludzie czynu warci są siły, którą interpretują, intelektualiści warci są tego, co wymyślają.

To, co stworzyłeś dla ludzkości, jest na łasce stygnięcia ziemi. To, co zostawiłeś potomnym, jest albo pełne ciebie, przez co nikt tego nie zrozumie, albo pełne twojej epoki, przez co nie zrozumieją tego inne epoki, albo przemawia do wszystkich epok, ale nie będzie zrozumiane przez ostateczną otchłań, która wszystkie epoki pochłonie.

Wszyscy jesteśmy śmiertelni, z wyznaczonym czasem trwania - nigdy dłuższym ani krótszym. Niektórzy umierają z chwilą śmierci, inni żyją jeszcze trochę w pamięci tych, którzy ich oglądali i kochali. Są tacy, którzy pozostają w pamięci swojego narodu, tacy, którzy zdobywają miejsce w pamięci cywilizacji, która ich wydała; nieliczni plasują się w złożonym ciągu odmiennych epok. Jednak wszystkich otacza otchłań czasu, która ich w końcu wysysa; i wszystkich pożera głód tej otchłani(...)

Niezmienność to jedno z naszych pragnień; wieczność to jedno z naszych złudzeń.

Jesteśmy śmiercią i żyjemy śmiercią. Martwi się rodzimy, martwi przemijamy; już nieżywi wchodzimy w śmierć.

Wszystko, co żyje, żyje dla tego, że się zmienia, zmienia się dlatego, że mija, a ponieważ mija, umiera. Wszystko, co żyje, zmienia się nieustannie w coś innego, stale sobie przeczy, uchyla się przed życiem.

Dlatego życie jest przerwą, powiązaniem, relacją - jednak relacją między tym, co minęło, i tym, co minie; martwą przerwą między Śmiercią i Śmiercią.

Fernando Pessoa, Marsz żałobny [w:] Księga niepokoju, przekł. Michał Lipszyc